TÜRK GRAMERİ ÜZERİNE BASILAN İLK KİTAP - 1680 TARİHLİ ÇOK NADİR - DİLBİLİMCİ MENİNSKİ'NİN 1680 VİYANA BASKISI İMLA, ETİMOLOJİ, SÖZ DİZİMİ, PROZODİA VE BUNA İLİŞKİN DİĞER REFERANSLARIN AYNEN İŞLENDİĞİ VE AÇIK ÖRNEKLERLE GÖSTERİLDİĞİ DOĞU DİLLERİNİN VEYA TÜRK DİLBİLGİSİNİN TÜRKÇE, ARAPÇA VE FARSÇA TALİMATLARI

Linguarum Orientalium Turcicae, Arabicae, Persicae Institutiones Seu Grammatica Turcica In Qua Orthographia, etymologia, syntaxis, prosodia, et reliqua eo spectantia exacte tractantur, exemplisque perspicuis illustrantur et cujus singulis capitibus Praecepta Linguarum Arabicae Et Persicae Subjiciuntur Accedunt nonullae adnotatiunculae in Linguam Tartaricam, sive Tartaricam, ex qua originem trahere videtur Turcica, et praeterea Harmonica Conjugatio Verbi Turcico-Arabico-Persici, Latine, Germanice, Italice, Gallice,et Polonice explicati, ac demum ad calcem operis unumet alterum Carmen, ac Narratio quaedam tam Persico, quam Turcico seorsim idiomate a celebribus Authoribus conscripta ad etymologiam exercitationis ergo revocata adjiciuntur. Omnia ad captum medhodumque Noftratium concinnata – Viennea: Opera, typis & fumptibus Francisci a Mesgnien Meninski, 1680

216+46 sayfa; 32x22 cm.

Türkçe Grameri üzerine basılan ilk kitap olmasının yanında, Latin harfleri ile Türkçe kelimelerin fonotik yazılımının bulunduğu ilk eserdir. Fransız asıllı bir Polonyalı olan ve ülkesinin Osmanlı devleti nezdindeki elçiliği görevinde bulunan dilbilimci Francisci Mesgnien Meninski (1620 - 1698) 17. yüzyıl Osmanlı Türkçesi / Arapça / Farsça sözcükleri Latince açıklayıp İtalyanca, Fransızca Almanca ve Lehçe karşılıklarını veren 5 dilli anıtsal
sözlüğüne ek olarak Türkçenin grameri üzerine de bir kitap hazırlamıştır. Meninski’nin sözlüğüne ek olarak hazırladığı ve ilk basımı 1680 yılında ‘Linguarum Orientalium Turcicae, Arabicae, Persicae Institutiones Seu Grammatica Turcica…’ adıyla yayımlanan bu eşsiz çalışmanın ikinci basımı 1756 yılında Adam Fr. Kollar tarafından yayına hazırlanıp Institutiones Liinguae Turcicae, cum rudimentis parallelis linguarum Arabicae
& Persicae, (Türk Dilinin Esasları, Arapça ile Farsçanın Özetleri ve Paralelleri ile bilikte) adıyla yayımlanmıştır.